اختلال بد شکل انگاری بدن
اختلال بدریخت انگاری بدنی یا بد شکل انگاری بدن یکی از اختلالات روانی است که در دوران نوجوانی و سنین جوانی بسیار شایع میباشد. شاید تا به حال در اطرافیان و دوستان خود کسانی را دیدهاید که مدام از ظاهر خود عیبهای عجیب و غریب میگیرند و ساعتها به این عیبها فکر میکنند. این افراد در حضور دیگران دائما در حال حرف زدن از عیبهای ظاهری خود هستند و مدام دست به عملهای زیبایی میزنند، در صورتی که از نظر شما هیچ مشکل خاصی در ظاهر آنها وجود ندارد. این اشخاص مبتلا به اختلال بدریخت انگاری بدنی هستند. اضطراب، افسردگی، گرایش به مصرف مواد و... از جمله عوارض این بیماری است. با این حال روشهای درمان شناختی رفتاری بیشترین تاثیر را در کنترل و بهبود این اختلال داشته است. اختلال بدریخت انگاری بدنی چیست؟ اختلال بدریخت انگاری بدنی یا بدشکلی بدنی (body dysmorphic)، یک نوع اختلال روانی است که طی آن فرد احساس میکند یک نقص ظاهری خیلی بزرگ و خیالی در بدن خود دارد و مدام از آن گله میکند. در صورتی که این نقص یا اصلا وجود ندارد یا اگر هم وجود دارد، بسیار جزئی و کمتر از آن چیزی است که خود او فکر میکند. مشغولیت ذهنی این افراد به این مشکلات چیزی فراتر از ناراحتیهای ساده در مورد ظاهر است که بقیه افراد دارند. این افراد ساعتها جلوی آینه میایستند و به عیبهای خیالی خود نگاه میکنند. ممکن است چندین ساعت در روز، در مورد این نقصهای غیر واقعی فکر کنند. این افراد به حدی به عیبهای خود باور دارند که حرف هیچ شخص دیگری در مورد اینکه ظاهر خوبی دارند را باور نمیکنند. گاهی اوقات اختلال بدریخت انگاری آنقدر شدید میشود که تمام ذهن و فکر فرد را مشغول میکند و در نتیجه عزت نفس و اعتماد به نفس او را پایین میآورد. حتی ممکن است از ترس مسخره شدن و طرد شدن، از حضور در جامعه خودداری کنند و خود را در خانه حبس کنند. در نهایت نیز ممکن است موقعیت شغلی یا تحصیلی خود را از دست بدهند و در حوزههای فردی و اجتماعی زندگی خود با مشکل مواجه شوند. پیامدهای اختلال بدریخت انگاری یا بد شکل انگاری بدن این اختلال در سنین نوجوانی و جوانی، زمانی که فرد بیش از هر زمان دیگری به ظاهر خود اهمیت میدهند، شایعتر میباشد. در ادامه مهمترین پیامدهای اختلال بدریخت انگاری ذکر شده است. 1- احساس گناه، شرم و خجالت 2- احساس تنهایی مفرط 3- افسردگی و اضطراب 4 - احساس مداوم نیاز به عمل های زیبایی غیر ضروری 5 - اختلالات خوردن و یا اختلالات خواب علائم اختلال بدریخت انگاری بدنی (بد شکل انگاری بدن) محور اصلی اختلال بد ریخت انگاری تصورات مفرط و غیر واقعی در مورد ظاهر خود است. این تصورات میتواند در مورد کوچک یا بزرگ بودن قسمتی از بدن، ناموزون بودن و یا عدم تناسب در عضوی از بدن باشد. بیشترین عضوهای بدن که ممکن است این افکار در مورد آنها شکل بگیرد بینی، دهان، مو، پوست، اندامهای تناسلی و هیکل کلی فرد مانند تصور قد خیلی کوتاه یا چاقی بیش از حد باشد. این افراد ممکن است رفتارهای زیر را از خود نشان دهند. 1- نگاه کردن بیش از حد به آینه و چک کردن خود و یا اجتناب کردن از نگاه به آینه 2- دائما دنبال تایید شدن مناسب بودن ظاهر خود از جانب دیگران هستند. 3- استفاده بیش از حد از لوازم آرایش برای پوشاندن عیبهای تصوری خود یا پوشیدن لباسهای سایز بزرگتر برای دیده نشدن نقصشان 4- به دنبال انجام عملهای پی در پی هستند و از یک دکتر زیبایی به دکتر زیبایی دیگر میروند. درمان اختلال بدریخت انگاری بعضی از افراد مبتلا به اختلال بدریخت انگاری، برای تغییر احساسشان نسبت به ظاهری که دارند، دست به عملهای جراحی زیبایی میزنند اما این کار نه تنها مشکلشان را حل نمیکند بلکه احساس بدی که نسبت به خود دارند را، تشدید میکند. ممکن است فرد در یک چرخه تکراری عملهای زیبایی قرار بگیرد و برای فرار از احساسات ناخوشایند خود، عملهای پی در پی انجام دهد. بهترین پیشنهادی که میتوانید به این افراد داشته باشید، مراجعه به روانشناس و دریافت مشاوره است. روانشناسان برای درمان از دو رویکرد شناختی رفتاری و دارو درمانی بهره میبرند که در ادامه توضیح خواهیم داد. درمان شناختی رفتاری درمان اختلال بدریخت انگاری از طریق درمان شناختی رفتاری و روان درمانی صورت میگیرد. نخست این افراد باید بپذیرند که استفاده از عمل های جراحی گوناگون مشکلی را حل نمیکند. طی جلسات مشاوره روانشناسی، درمانگر با ریشه یابی احساس ناخوشایند فرد نسبت به خودش، راهکارهای موثر برای درمان را در اختیار او قرار میدهد. مراجع به کمک درمانگر افکار غیر منطقی خود را میشناسند و سعی میکنند آنها را با افکار مثبت و منطقی جایگزین کنند. دارو درمانی ممکن است در سیکل درمان افراد با اختلال بد شکل انگاری از دارو درمانی روانی نیز استفاده گردد، به خصوص اگر همراه با اختلال بدریخت انگاری، فرد دارای اختلالات اضطرابی و علائم افسردگی هم باشد. داروها میتوانند باعث کاهش افکار وسواسی و علائم تکانشی فرد شوند. از مهمترین داروها میتوان به مهارکنندههای بازجذب انتخابی سروتونین اشاره کرد که در واقع نوعی داروی ضدافسردگی هستند.