حوزه‌ های روانشناسی سازمانی

حوزه‌های اصلی روانشناسی صنعتی و سازمانی



روانشناسی صنعتی اصول و دانش روانشناسی را در محیط کار اعمال می‌کند. این کار دقیقا به چه معنا است؟ روانشناسان صنعتی چه کاری انجام می‌دهند؟ در اینجا به سرفصل‌های اصلی‌ای که یک روانشناس صنعتی ممکن است در کارش دنبال کند، نگاهی کوتاه می‌اندازیم.

انتخاب و استخدام کارمندان
استخدام افراد مناسب برای کار، در موفقیت یک شرکت نقش بسیار مهمی بازی می‌کند و روانشناسان صنعتی در کنار کارمندان نیروی انسانی به انتخاب بهترین افراد در هر شغل کمک می‌کنند.

این فرآیند می‌تواند با تعریف هر شغل و مشخص کردن معیارهایی برای استخدام، ساختن تبلیغات برای اعلام عمومیِ موقعیت‌های شغلی به داوطلبان و سرانجام انتخاب افراد از میان داوطلبان، انجام شود. طراحی کردن آزمون‌های استخدامی، کار دیگری است که روانشناسان صنعتی ممکن است در آن درگیر شوند.

آموزش و توسعه‌ی شغلی
علاوه بر این روانشناسان صنعتی با استفاده از روانشناسی به آموزش کارمندان کمک می‌کنند. همچنین وظایف آنها می‌تواند شامل ارزیابی اینکه برای هر کار چه توانای‌هایی لازم است و همچنین آموزش فنونی به مدیران برای انگیزه دادن و کار کردن بهتر با کارمندان‌شان باشد.از سوی دیگر ممکن است این وظیفه هم بر عهده‌ی یک روانشناس صنعتی گذاشته شود که برنامه‌ای برای بهبود مهارت‌های ارتباطی مدیران شرکت طراحی کند،‌ یک شیوه‌ی مدیریت قوی طرح‌ریزی کند و توانایی‌های حل مسئله مدیران را بهبود ببخشد.

بیشینه کردن رفاه و کیفیت زندگی
همچنین کار روانشناسان صنعتی این است که به حفظ سلامت ذهنی و روانی محیط کار کمک کنند. این فرآیند معمولا با تعریف نقش شغل‌ها شروع می‌شود و روانشناس صنعتی ممکن است موظف باشد شغل‌هایی طراحی کند که باارزش باشند. ساخت یک محیط کاری سالم، ایجاد یک نظام پاداش‌دهی منصفانه و ایجاد این اطمینان که کارمندان از حقوق خود برخوردار می‌شوند، از دیگر وظایفی است که در این حوزه تعریف می‌شود.

امروزه با توجه به اینکه صاحبان کسب‌وکار دریافته‌اند که کارمندان سالم کارایی بهتری دارند، تقاضا برای روانشناسان صنعتی افزیش پیدا کرده است.

ارگونومی
هنگامی که درباره‌ی روانشناسی صنعتی صحبت می‌کنیم یکی از موضوعاتی که به ذهن خطور می‌کند، حوزه‌ای است با نام ارگونومی یا فرآیند طراحی ابزار و رویه‌های کاری به طوری که هر چه بهتر با توانایی‌ها و محدویدت‌های انسان هماهنگ باشد. از متخصصان این حوزه انتظار می‌رود محیط و ابزار مورد نیاز برای کار را طوری طراحی کنند که ایمن و دارای بیشترین بهره‌وری باشند. برای مثال یک روانشناس صنعتی ممکن است در طراحی یک وسیله‌ی کامپیوتری یا یک خط مونتاژ کمک کند و آن را متناسب با توانایی‌های فیزیکی کارگران بسازد.

توسعه‌ی سازمانی
ساختار سلسله مراتبی یک سازمان تجاری می‌تواند بهره‌وری و سودآوری آن را تحت تأثیر قرار دهد. روانشناسان صنعتی میزان ساختاریافتگی سازمان‌ها را می‌سنجند تا ضعف‌های آنها مشخص شود و تغییراتی برای بهبود آن ایجاد کنند که کارایی را به بیشترین حد ممکن برساند، کارمندان را راضی کند و هزینه‌ها را کاهش دهد.

کارایی مدیریت و بهبود
صاحبان کسب‌وکار معمولا به دنبال این هستند که به کارمندان‌شان کمک کنند بهترین کارایی را داشته و روانشناسان صنعتی معمولا به دنبال راه‌هایی هستند که به افراد در محیط کار کمک کنند کارها را با اثربخشی و کارایی بیشتری انجام دهند. این معمولا با ارزایابی کارایی کارمندان و بازخورد دادن به مدیران انجام می‌‌شود تا مشخص شود مدیران چطور کارشان را انجام می‌دهند و چگونه با کارمندان در ارتباط هستند.

زندگی کاری
این حوزه بر روی افزایش رضایت‌مندی کارمندان و نیز افزایش قابلیت نیروی کار تمرکز دارد. روانشناسانی که در این حوزه کار می‌کنند به دنبال راه‌هایی می‌گردند که بازدهی کارها را افزایش دهند یا برنامه‌هایی طراحی کنند که کیفیت زندگی در محیط کار را بالا ببرند.

همان‌طور که مشاهده می‌کنید روانشناسی صنعتی و سازمانی رشته‌ای گسترده‌ است و حوز‌ه‌های گوناگون دارد و متخصصانی که در این حوزه کار می‌کنند با مأموریت‌های متنوعی روبه‌رو هستند. این حوزه می‌تواند بسیار هیجان‌انگیز و باارزش باشد و موقعیت‌های بسیار زیادی برای پیشرفت دارد. کتاب «راهنمای چشم‌انداز شغلی» ویرایش سال ۲۰۱۴ مدعی است که، انتظار می‌رود روانشناسی صنعتی بیشترین رشد را در یک دهه آینده داشته باشد