زایمان زودرس؛ علل، عوارض و درمان
روزانه بسیاری از نوزادان به شکل زودرس به دنیا میآیند، و برخی از این نوزادان سالم هستند. با این حال، هر چه کودک زودتر متولد شود، خطرات بیشتری سلامتی او را تهدید میکنند، و باید مدت بیشتری در بیمارستان بماند. زایمان زودرس میتواند زندگی نوزاد را تهدید کند و آینده سختی را برای وی رقم بزند.
زایمان زودرس چیست؟
زایمان زودرس، تولدی است که بیش از ۳ هفته قبل از موعد تخمینی تولد نوزاد اتفاق میافتد. به عبارت دیگر، این زایمانی است که قبل از شروع هفته ی 30 م بارداری اتفاق میافتد. بارداری طبیعی حدود ۴۰ هفته طول میکشد.
نوزادان نارس، به ویژه آنهایی که خیلی زود متولد میشوند، اغلب دارای مشکلات پزشکی پیچیدهای هستند. به طور معمول، عوارض زایمان زودرس متفاوت است. اما هر چه کودک شما زودتر به دنیا بیاید، خطر عوارض آن بیشتر است. البته زایمان زودرس از لحاظ زمانی به چند زمان متفاوت تقسیم میشود:
نوزاد متولد شده بین هفتههای ۳۴ تا ۳۶ بارداری
بین هفتههای ۳۲ تا ۳۴ بارداری
کمتر از ۳۲ هفته بارداری
در هفته ۲۵ بارداری یا قبل از آن
بیشتر زایمانهای نارس در بین ۳۴ تا ۳۶ هفتگی اتفاق میافتد.
هفتههای آخر برای افزایش وزن سالم و رشد کامل اندامهای حیاتی مختلف از جمله مغز و ریهها، بسیار مهم است. به همین دلیل است که نوزادان نارس شاید مشکلات پزشکی بیشتری داشته باشند و به مدت طولانیتری در بیمارستان بستری شوند. همچنین آنها دارای مشکلات سلامتی طولانی مدتی مانند اختلالات یادگیری یا نقص جسمی هستند.
در گذشته، تولد زودرس علت اصلی مرگ نوزادان زیادی بود. امروزه کیفیت مراقبت از نوزادان و همچنین میزان بقای نوزادان نارس نیز بهبود یافته است. اما همچنان نوزادان زیادی زودتر از زمان معین به دنیا میآیند، و برخی از آنها دچار اختلالات سیستم عصبی طولانی مدت میشوند.
علل زایمان زودرس
غالباً علت تولد زودرس، قابل شناسایی نیست. با این حال، عوامل خاصی شناخته شدهاند که خطر ابتلا به زایمان در زنان را افزایش میدهند. از جمله:
دیابت
بیماری قلبی
بیماری کلیوی
فشار خون بالا
همچنین عواملی هستند که در دوران بارداری باعث به دنیا آمدن نوزاد نارس میشوند:
تغذیه نامناسب قبل و حین بارداری
باردار شدن با لقاح آزمایشگاهی
سیگار کشیدن، استفاده از داروهای غیرقانونی یا مصرف بیش از حد الکل در دوران بارداری
عفونتهای خاص، مانند عفونت ادراری و غشا آمنیوتیک
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مضر مانند رنگ، دود سیگار، آلودگی هوا یا سرب
زایمان زودرس در بارداری قبلی
رحم غیرطبیعی
دهانه رحم ضعیف
ایستادن زیاد در محل کار
بارداری در بالاتر از ۳۵ سال یا کمتر از ۱۷ سال
علائم زایمان زودرس
ترشحات بیش از حد معمول واژن
تغییرات ترشحات (که ممکن است خونی، آبکی و همراه با مخاط باشد).
فشار در لگن یا پایین شکم
کمردرد، بهخصوص اگر مداوم باشد
گرفتگی شکم، که ممکن است همراه با اسهال باشد
انقباضات منظم یا مکرر و دردناک
پاره شدن کیسه آب
هر فرد بارداری که یک یا چند مورد از این علائم را تجربه کند، باید سریعاً با یک متخصص بهداشت تماس گرفته یا به بیمارستان مراجعه کند.
عوارض زایمان زودرس در نوزادان
هرچه نوزاد زودتر به دنیا بیاید، احتمال بروز مشکلات پزشکی در او بیشتر است. نوزاد نارس ممکن است بلافاصله پس از تولد این علائم را نشان دهد:
مشکل تنفس
وزن کم
چربی کم بدن
ناتوانی در حفظ دمای ثابت بدن
فعالیت کمتر از حد طبیعی
مشکلات حرکتی و هماهنگی
مشکلات تغذیهای
حالت پوست غیر طبیعی، رنگ پریده یا زرد
کمبود رفلکس برای مکیدن و بلعیدن
نوزادان نارس نیز ممکن است با شرایط تهدیدکنندهتری به دنیا بیایند. این میتواند شامل موارد زیر باشد:
خونریزی مغزی
خونریزی ریوی
افت قند خون
سندرم دیسترس تنفسی نوزادی
برخی از این مشکلات را میتوان با مراقبت مناسب از نوزاد کنترل کرد. موارد دیگر میتوانند منجر به ناتوانی طولانی مدت یا بیماری شوند. پزشکان بلافاصله پس از زایمان آزمایش های مختلفی را بر روی نوزادان نارس انجام میدهند. این آزمایش ها به کاهش خطر ابتلا به عوارض کمک میکند. همچنین پزشکان نوزادان را در طول مدت اقامت در بیمارستان تحت نظر دارند.