طرحواره استحقاق و بزرگ‌ منشی و هر آنچه درباره آن باید بدانید

هر یک از ما در دوره‌هایی از زندگی به خودمان افتخار کرده‌ایم و یا در موقعیت‌های مختلفی، خود را مستحق شرایط بهتر، داشتن امکانات، افراد و یا وسایل خاص و ... می‌دانیم. این احساسات تا حدودی طبیعی هستند و حتی گاهی برای حفظ عزت نفس و بالا برن اعتمادبه‌نفس ضروری‌اند. اما افرادی وجود دارند که همیشه این احساسات، خواسته‌ها و ویژگی‌ها همراه با آن‌هاست. آن‌ها بهترین را فقط برای خود می‌خواهند و چندان تفاوتی برایشان ندارد که دیگران چه برداشت و احساسی از خواسته آن‌ها دارند. این افراد به دنبال برترین‌ها برای خود هستند و معتقدند استحقاق داشتن چیزهای گوناگون را دارند  زمانی که این حالت‌ها از میزان طبیعی خودشان خارج می‌شوند و به دنیای جدیدی ورود پیدا می‌کنند، طرحواره استحقاق و بزرگ منشی شکل می‌گیرد. طرحواره‌ای که دنیای وسیع مخصوص به خودش را دارد و به شکل خاصی افراد را به دام می‌اندازد. در این مطلب از وبلاگ افق سلامت می‌خواهیم شما را به طرحواره استحقاق و بزرگ منشی و علائم و نشانه‌های بروز این طرحواره آشنا کنیم. اگر دوست دارید این طرحواره را بشناسید و وجود یا عدم وجود آن را درون خودتان شناسایی کنید، در ادامه این مطلب با ما همراه باشید. طرحواره استحقاق چیست؟ پیش از آنکه درباره علائم و نشانه‌ها و ریشه‌های تحولی این طرحواره صحبت کنیم، بهتر است به سراغ چیستی و تعریف آن برویم. یکی از مهم‌ترین طرحواره‌هایی که در برخی افراد بروز می‌کند، طرحواره استحقاق است. بهترین تعریف از این طرحواره به این شکل مطرح می‌شود:« طرحواره استحقاق در حقیقت تمایل و تلاش فرد برای برتری، قدرت طلبی و به دست آوردن موقعیت ویژه و خاص است و در این مسیر فقط به خود و خواسته‌هایش فکر می‌کند.» این طرحواره به شکل برتری جویانه خودش را بروز می‌دهد و در نتیجه آن فرد تلاش می‌کند، آنچه را خودش دوست دارد و می‌خواهد، به دست آورد. افرادی با طرحواره استحقاق، این نگاه را دارند که هر چه آن‌ها می‌خواهند می‌بایست فراهم باشد و به دلیل ویژگی‌های خاص خود، مستحق دریافت امتیازها و شرایط ویژه هستند. شاید بتوان گفت بارزترین ویژگی افرادی که این طرحواره را درون خودشان دارند، خودخواهی است که به طرز عجیبی برای اطرافیان آزاردهنده و ناخوشایند است. ریشه‌های تحولی شکل‌گیری طرحواره استحقاق هر یک از طرحواره‌ها ریشه‌های تحولی مخصوص به خودشان را دارند و به دلیل وجود شرایط و پاسخ‌های محیطی مختلفی شکل گرفته‌اند. مهم‌ترین دلایل شکل‌گیری این طرحواره را می‌توان در موارد زیر جست‌وجو کرد: آزاد بودن افراطی اولین و مهم‌ترین دلیل شکل‌گیری طرحواره استحقاق آزاد بودن افراطی فرد در کودکی است. در واقع افرادی که دوران کودکی خود را با آزادی‌های بیش از اندازه و بدون هیچ کنترل و نظمی از سوی والدین، طی کرده‌اند، در بزرگسالی به احتمال زیاد با این طرحواره روبه‌رو می‌شوند. در این حالت کودک هیچ نوع مسئولیتی در قبال کارهای خانه، پدر و مادر و حتی اتاق شخصی خودش نمی‌پذیرد و همیشه این والدین هستند که وظایف را بر عهده دارند. افرادی که به این شکل دوران کودکی خود را پشت سر می‌گذارند بسیار لوس و از خود راضی هستند و همه چیز را برای خود می‌خواهند. وابستگی افراطی وابستگی افراطی، علت دیگر شکل‌گیری طرحواره استحقاق و بزرگ منشی است. پدر و مادرانی که همه کارها را خودشان انجام می‌دهند تا فرزندشان کم‌ترین خستگی را احساس نکند، کودک را برای روبه‌رو شدن با طرحواره استحقاق آماده می‌کنند. مبارزه با دیگر تله‌ها در بسیاری از موارد، طرحواره استحقاق در نتیجه جبران افراطی در برابر دیگر تله‌های روحی انجام می‌گیرد. در واقع فرد برای مقابله و مبارزه با طرحواره‌هایی که درون خود دارد، به جبران عاطفی روی می‌آورد که تکرار آن به ایجاد طرحواره استحقاق منجر می‌شود. بنابراین در این موارد باید دیگر طرحواره‌ها از جمله طرحواره نقص و شرم و انزوای اجتماعی یا محرومیت هیجانی را بررسی کرد. نشانه‌هایی که خبر از بروز طرحواره استحقاق می‌دهند وجود طرحواره استحقاق با نشانه‌های خاصی همراه است که شناسایی آن‌ها تا حد زیادی می‌تواند شما را نسبت به خودتان آگاه کند. نشانه‌های زیر زنگ خطری برای شناسایی طرحواره استحقاق هستند: _ همدلی و همراهی فرد با اطرافیانتان بسیار اندک است و به سختی آن‌ها درک می‌کند. _ فرد به نیازهای اطرافیان خود توجه نمی‌کند و به دنبال راحتی خود هستند. اغلب احساسات و خواسته دیگران را به راحتی نادیده گرفته و زیر پا می‌گذارند. _ این افراد به راحتی به دیگران توهین می‌کنند و با تحقیر آن‌ها سعی در بالا بردن خود دارند. _ عموما در فضاهای جمعی مانند محل کار به درگیری با دیگران می‌پردازند و یا در آستانه اخراج قرار می‌گیرند. _ معمولا به دلیل زیر پا گذاشتن قوانین و چارچوب‌ها، مواخذه می‌شوند چطور بر تله استحقاق غلبه کنیم؟ روبه‌رو شدن و شکست دادن طرحواره استحقاق، در قدم اول نیازمند پذیرش و سپس تمایل برای تغییر است. برای این کار بهتر است با تمرین‌های سبک روزانه شروع کنید و آرام آرام جلو بروید. لیستی از محدودیت‌های اذیت‌کننده را برای خودتان تهیه کنید و سعی کنید هر هفته بر یکی از آن‌ها غلبه کنید. بهترین کار برای درمان و غلبه بر هر مشکلی مراجعه به متخصص است که با کمک او، ریشه‌یابی مشکل انجام شده و درمان مناسب آن ارائه شود. انتخاب درمانگر مناسب برای بازیابی سلامت روان، تا حد چشمگیری می‌تواند در کاهش علائم و نشانه‌ها موثر باشد. جست‌وجو در اینترنت یکی از روش‌هایی است که به شما کمک می‌کند لیستی از درمانگران و کلینیک‌های روانشناسی را ببینید و با بررسی آن‌ها یک مرکز تخصصی را انتخاب کنید. یادتان باشد فقط مراکزی را انتخاب کنید که نام، نشانی، پیشینه و سابقه روشنی دارند و به راحتی می‌توانید آن را بررسی کنید. پرسش از افراد باتجربه در زمینه مراجعه به روان درمانگر هم روش بسیار خوبی برای یافتن یک مسیر خوب درمانی است. کلینیک روانشناسی و مشاوره افق سلامت، با دارا بودن بهترین کادر درمانگران در حوزه‌های گوناگون روان درمانی، در خدمت شماست. ما در مرکز مشاوره روانشناسی تلفنی آنلاین آوای سعادت راهکارهای لازم در زمینه برخورد با موضوع را به شما آموزش خواهیم داد